"Em Thúy" - Khi vẻ đẹp thuần khiết của tuổi thơ tái hiện trên lụa tơ tằm

Bức tranh "Em Thúy" của danh họa Trần Văn Cẩn, một tác phẩm kinh điển trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam, đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho bộ sưu tập lụa tơ tằm mới nhất của DeSilk. Vẻ đẹp thuần khiết, ngây thơ của cô bé Thúy 8 tuổi được tái hiện một cách tinh tế trên nền lụa mềm mại, đánh dấu sự giao thoa hoàn hảo giữa hội họa và thời trang, giữa truyền thống và hiện đại.

Tác giả: Trần Văn Cẩn (1910-1994)
Năm sáng tác: 1943
Chất liệu: Sơn dầu
Kích thước: 60,3cm x 45,8cm
Hiện trạng: Được công nhận là Bảo vật Quốc gia và hiện đang trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Trần Văn Cẩn - Họa sĩ của những tâm hồn Việt

Họa sĩ Trần Văn Cẩn là một trong những cây đại thụ của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam. Sinh ra tại Kiến An, Hải Phòng, ông tốt nghiệp thủ khoa khóa 7 trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và dành trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp hội họa.

Ông là một trong những họa sĩ tiên phong đưa chất liệu sơn dầu vào hội họa Việt Nam. Cùng với những tên tuổi lớn như Lê Phổ, Nguyễn Tường Lân, Tô Ngọc Vân, ông đã mang đến những làn gió mới cho mỹ thuật Việt Nam, góp phần tạo nên sự đa dạng và phong phú cho nền hội họa nước nhà.

Dù chịu ảnh hưởng của hội họa phương Tây, Trần Văn Cẩn luôn hướng về những giá trị truyền thống, tìm kiếm vẻ đẹp trong những điều bình dị, gần gũi của cuộc sống Việt Nam. Ông từng chia sẻ: “Tôi không chọn đề tài. Cứ cuộc sống, thiên nhiên, con người, những cái nó hợp với năng khiếu, với tempéraments (bản tính) của mình thì mình vẽ thôi”.

Trần Văn Cẩn đặc biệt yêu thích vẽ tranh phụ nữ và trẻ em. Ông có một sự nhạy cảm đặc biệt trong việc nắm bắt và thể hiện nét đẹp ngây thơ, hồn nhiên của tuổi thơ, cũng như vẻ đẹp dịu dàng, đằm thắm của người phụ nữ Việt Nam.

Bức tranh "Em Thuý" - một trong 9 Bảo vật Quốc gia hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Trần Văn Cẩn được xếp vào nhóm “Bộ tứ danh họa” của mỹ thuật hiện đại Việt Nam, cùng với Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Tường Lân và Tô Ngọc Vân. Sự nghiệp sáng tác của ông trải dài trên nhiều chất liệu, từ lụa, sơn dầu, sơn mài đến khắc gỗ, màu nước. Những tác phẩm tiêu biểu của ông như "Gội đầu" (1940), "Hai thiếu nữ trước bình phong" (1944), "Em Thúy" (1943), "Tát nước đồng chiêm" (1958)... đã trở thành những di sản nghệ thuật vô giá của dân tộc.

"Em Thúy" - Kiệt tác vượt thời gian

Bức tranh "Em Thúy", với hình ảnh cô cháu gái 8 tuổi Nguyễn Thị Minh Thúy của họa sĩ, là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của Trần Văn Cẩn, thể hiện tài năng xuất chúng và cái nhìn sâu sắc của ông về cuộc sống. "Em Thúy" không chỉ là một bức chân dung đẹp, mà còn là một biểu tượng văn hóa, mang trong mình những giá trị nhân văn sâu sắc, đã chạm đến trái tim của biết bao thế hệ người Việt.

Khác với những bức chân dung thiếu nữ thường thấy trong hội họa Việt Nam đầu thế kỷ 20, với ánh mắt mơ màng, nhìn nghiêng hay cúi mặt, "Em Thúy" gây ấn tượng mạnh mẽ bởi ánh nhìn trực diện, hướng thẳng vào người xem, như một lời mời gọi đối thoại, chia sẻ.

Bức tranh thể hiện rõ ảnh hưởng của kỹ thuật "đắp sơn" từ trường phái hội họa châu Âu, với những nét bút rõ ràng, mạnh mẽ và cách sử dụng mảng màu ấn tượng. Tuy nhiên, Trần Văn Cẩn đã khéo léo kết hợp kỹ thuật này với tinh thần Á Đông, tạo nên một phong cách riêng độc đáo. Sự tinh tế trong thủ pháp tạo hình, cách sử dụng màu sắc hài hòa, nhẹ nhàng đã khắc họa thành công vẻ đẹp thuần khiết, ngây thơ của cô bé Thúy.

Họa sĩ đã thể hiện cảm xúc của mình qua từng nét vẽ, khi nhấn mạnh, khi buông lơi, tạo nên sự sống động và chân thực cho bức tranh. Khuôn mặt bầu bĩnh, đáng yêu của em Thúy được khắc họa bằng những lớp sơn mỏng, màu sắc nhẹ nhàng, trong khi đó, phông nền và các chi tiết xung quanh được thể hiện bằng những mảng màu mạnh mẽ, tạo sự tương phản ấn tượng.

Mặc dù Trần Văn Cẩn đã vẽ rất nhiều tác phẩm về phụ nữ và trẻ em, nhưng "Em Thúy" vẫn là bức tranh nổi tiếng và được yêu thích nhất của ông. Tác phẩm đã được công nhận là Bảo vật Quốc gia năm 2013 và tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ họa sĩ và nhà thiết kế Việt Nam, trong đó có DeSilk.

 "Tinh Khôi" và "Thiên Thần" - Hai phiên bản "Em Thúy" trên lụa DeSilk

Thách thức lớn nhất khi đưa "Em Thúy" - kiệt tác của danh họa Trần Văn Cẩn - lên nền lụa tơ tằm chính là việc giữ vẹn nguyên vẻ đẹp thuần khiết của tác phẩm gốc, đồng thời thổi vào đó tinh thần hiện đại và những khám phá nghệ thuật mới mẻ.

Giám đốc Nghệ thuật Minh Phạm của DeSilk đã lựa chọn hoa lan trắng - biểu tượng của sự thanh khiết, mong manh - để kết hợp với hình ảnh em Thúy. Sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên này tạo nên một tầng ý nghĩa mới, vừa tôn vinh vẻ đẹp tâm hồn vừa thể hiện sự kết nối với thiên nhiên, vừa mang đến sự cân bằng và hài hòa - yếu tố quan trọng trong quan niệm thẩm mỹ Việt Nam.

Hai tác phẩm phái sinh "Tinh Khôi" và "Thiên Thần" từ bức tranh “Em Thúy” là kết quả của quá trình sáng tạo đầy tâm huyết, kết hợp giữa lòng tôn kính di sản văn hóa và kỹ thuật hiện đại. Dù khác biệt về chất liệu và phong cách thể hiện, cả hai phiên bản đều hướng đến vẻ đẹp nội tâm và sự biểu đạt cảm xúc tinh tế, vừa duy trì sự kết nối với truyền thống vừa nắm bắt khả năng đổi mới của nghệ thuật hiện đại.

Trong phiên bản kỹ thuật số hiện đại, hoa lan trắng mang ý nghĩa biểu tượng của sự duyên dáng, sắc đẹp và sự mỏng manh - liên tưởng đến hình ảnh em Thúy. Các họa tiết đối xứng và phản chiếu tinh tế trong thiết kế của DeSilk thể hiện sự cân bằng và hài hòa, biến tác phẩm thành một sự khám phá bản sắc nghệ thuật hiện đại trong khi vẫn duy trì kết nối với các giá trị truyền thống.